الکتروموتور اروپایی با کیفیت و مزایای اقتصادی
صنعت با الکتروموتور معنا پیدا می کند و حذف این تجهیز به معنای از دست رفتن ” صنعت ” خواهد بود. بطور میانگین در سال ۱۳۹۵ مطابق با اعلام آمار تفصیلی تولید، مجموع مصرف بخش صنعت و کشاورزی ۴۸% برق تولیدی در کشور را شامل می گردد که نزدیک به ۷۰% آنرا الکتروموتورها مصرف می کنند، مقدار برق تولیدی در کشور حدود ۷۵ هزار مگاوات می باشد.
لذا اگر فقط با افزایش کارایی و راندمان موتورها به اندازه ۳% یعنی جایگزینی موتورهای قدیمی با موتورهای راندمان بالای جدید، کاهش در مصرف را داشته باشیم، مصرف برق در صنعت و کشاورزی به مقدار ۷۵۶ مگاوات کاهش خواهیم داشت که معادل ۷۰% قدرت کل نامی نیروگاه اتمی بوشهر می باشد.
بسیار بدیهی است که اگر ارقام لازم برای ایجاد نیروگاه های جدید جهت تولید برق پایدار مورد مصرف آن هم فقط برای الکتروموتورهای بخش صنعت و کشاورزی را محاسبه کنیم به هزینه هایی بر می خوریم که می تواند بجای تولید برق مصرفی در ایجاد ” شغل ” هزینه گردد.
با توجه به اینکه هزینه تولید و انتقال هر مگاوات برق که معادل ۳ میلیارد تومان می باشد.
می توان به همت مسئولین و با دیدی بلند مدت تصمیم به بکارگیری موتورهای راندمان بالا گرفت تا فقط از این راه به مقدار ۲،۲۶۸ میلیارد تومان صرفه جویی در سال داشته باشیم.
اما جای بسی تاسف است که ۹۰% موتورهای وارداتی و ۱۰۰% موتورهای تولیدی کشور از راندمان بسیار پایینی برخوردارند که نه تنها مصرف برق بالایی را به بدنه کشور تحمیل می کنند بلکه بعلت کیفیت عموماَ پایین خود هزینه های گسترده تعمیر و نگهداری ، هزینه های توقف تولید و نیز جایگزینی زود هنگام موتورهای خراب را نیز بطور مداوم بر دوش صاحبین صنعت و کل کشور اضافه می کنند.
خرید موتورهای خارجی بی کیفیت که عموماَ از موتورهای تولید داخل نیز پایین تر هستند بسیار رایج می باشد چرا که قیمت پایین آنها برای خریداران جلب توجه می کند . باید به خاطر داشت که هزینه خود الکتروموتور فقط ۳% کل هزینه بهره برداری را شامل می شود و ۹۷% مابقی به هزینه های برق ، تعمیر و نگهداری و خواب دستگاه اختصاص دارد.
نکته جالب و تامل بر انگیز در اینجاست که خرید موتورهای با کیفیت خارجی توان متوسط و بالا، آن دسته از موتورهایی که دارای کلاس راندمانی IE3 می باشند می تواند حتی با اعمال تعرفه قانونی گمرکی و یوروی ۵۰۰۰ تومانی ، معادل قیمت موتور کیفیت پایین تولید داخل که عموماَ راندمان IE1 دارند، تمام شود.
یعنی برخلاف انتظارات موتور تولیدی داخل با قیمت مشابهی نسبت به موتور تولید خارج ارایه می شود.
باید توجه داشت که الکتروموتورهای برندی به مانند ABB , SIEMENS , VEM, WEG و از این دست بعلت فرهنگ داخلی و هزینه های سربار شرکت های بزرگ، قیمت بالایی دارند اما دیگر شرکت های معتبر تولید و ارایه الکتروموتورهای با کیفیت اروپایی وجود دارند که خارج از موضوع هزینه های شرکت های بزرگ و برند امکان اریه محصولات با کیفیت با قیمت رقابتی را دارند.
در خصوص پروژه اردبیل طبق جدول با احتساب ساعات و روزها و تعداد الکتروموتورها، ۱۰،۷ مگاوات در ۱۰ سال صرفه جویی خواهیم داشت که معادل ۳۲،۱ میلیارد تومان خواهد شد.
آیا نمی شود در این دوره با استفاده هم زمان از فن آوری روز دنیا در تولیدات داخلی و تامین سرمایه از صرفه جویی حاصل از بهره برداری از الکتروموتورهای باکیفیت، تولیدات داخلی را ارتقاء بخشید؟
برای انتخاب الکتروموتورهای خارجی با کیفیت باید به این نکات توجه نمود:
- راندمان
- ضریب قدرت
- کلاس عایقی
- کلاس دمایی
- حداکثر دمای محیطی طراحی
- کیفیت بیرینگ ها
- درجه حفاظت محیطی ” IP “
- سرویس فکتور ” SF “
راندمان را در بالا به بررسی پرداختیم. بطور خلاصه در خصوص موارد دیگر :
افزایش ضریب قدرت باعث کاهش بار راکتیو بر شبکه و نیز صرفه در هزینه بانک خازنی خواهد شد،
کلاس دمایی و عایقی طول عمر الکتروموتور در فشار دمایی حاصل از کارکرد را تضمین می کند و دمای محیطی بر طراحی ، عدم بیش دمایی و افزایش طول عمر الکتروموتور در دمایی بالاتر از ۴۰ درجه موثر است.
بیرینگ ها بخش اصلی مشکلات مکانیکی الکتروموتورها می باشند که عموما در تولیدات داخلی و الکتروموتورهای وارداتی بی کیفیت از کارایی قابل اطمینانی برخوردار نیستند.
درجه حفاظت فیزیکی ” IP ” بخش هادی الکتروموتور نیز بر عدم ورود آلاینده های محیطی به الکتروموتور و به طبع آن افزایش طول عمر الکتروموتور تاثیر گذار می باشد.
سرویس فکتور از موضوعات مغفول مانده در انتخاب الکتروموتورها می باشد که با وجود تاثیر حداکثر ۱۵% در قیمت می تواند موتور را در مقابل بیش باری حفاظت و از بیش دمایی آن جلوگیری کند.
خلاصه سخن اینکه خرید، نصب و بهره برداری از الکتروموتورهای کم کیفیت خارجی و داخلی، هزینه های بهره برداری و تامین انرژی را افزایش و فرصت اشتغال زایی و رشد صنعت را به شکل چشمگیری کاهش می دهد.
هانی ادیب آزاد
مدیر فنی شرکت ویستا جم صنعت
آذرماه ۱۳۹۶